مالیات بر عایدی سرمایه چیست و چه مزایا و اهدافی دارد؟

شاید برایتان سؤال باشد که مالیات بر عایدی سرمایه و یا همان مالیات بر مجموع درآمد چیست؟ با توجه به ناشناخته بودن این نوع از مالیات مثل مالیات بر خانه‌های خالی، معمولا برای افراد بیشتری مورد سوال است. در این مقاله ماناکا به سؤالاتتان پاسخ داده است.

مالیات بر عایدی سرمایه چیست؟

مالیات بر عایدی سرمایه نوعی از مالیات است که به سود ناشی از انتقال اموال غیر مولد اعمال شده و در بین مردم به اسم مالیات ثروتمندان شناخته می‌شود. در حقیقت این مالیات مشمول افرادی است که با فروش سرمایه خود سودی به دست می‌آورند. برای درک بهتر خوب است بدانید که عایدی سرمایه، به سودی گفته می‌شود که از فروش مواردی مثل مسکن، طلا و سکه، ارز و یا حتی خودرو به دست آمده است.

اهداف گرفتن مالیات بر سود سرمایه

برای اخذ این مالیات دلایل و اهداف بسیاری وجود دارد که در ادامه به عمده‌ترین این دلایل اشاره خواهیم کرد:

1. جلوگیری از سودا‌گری برخی از سود جویان در بخش‌های قابل سرمایه‌گذاری از قبیل سکه، مسکن و ارز یکی از اهداف دولت برای وضع کردن مالیات برسود سرمایه است.
2. یکپارچگی، انسجام و کارایی نظام مالیاتی
3. یکی از دلایل اخذ مالیات بر عایدی سرمایه این است که دولت‌ها می‌خواهند درآمد‌ها در میان مردم به صورت مناسبی توزیع شود و با کمک این مالیات از افزایش درآمد بی‌وقفه سرمایه دار‌ها و ایجاد شکاف طبقاتی جلوگیری می‌شود.
4. جلوگیری از فرارمالیاتی و نظارت بیشتر برای درک جرائم مالیاتی رخ داده علی الخصوص توسط افراد ثروتمند جامعه

مزیت مالیات گرفتن از عایدی سرمایه

گرفتن مالیات از عایدی سرمایه مزیت‌های زیادی دارد که از مهم‌ترین‌های این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کم شدن نوسانات قیمتی در بازار‌های متفاوت و بالا رفتن قابلیت پیش‌بینی بودن بازار‌ها.
• کاهش نرخ تورم با توجه به تعدیل شدن درآمد دهک‌های پر درآمد جامعه
• با اخذ مالیات بر عایدی سرمایه، سرمایه قابل توجهی به بخش‌های مولد و اقتصادی تخصیص داده می‌شود که برای رشد اقتصادی کشور بسیار مفید و مؤثر است و این مزیت خود باعث تقویت مزیت بالا می‌گردد.

مالیات بر مجموع در آمد چگونه است؟

در نظام مالیات بر مجموع درآمد (برخلاف نظام مالیاتی کنونی ایران که مبتنی بر اخذ جداگانه مالیات از پایه‌های مختلف درآمدی است) مالیات همه منابع درآمد اشخاص حقیقی در پایان سال با نرخ مشخص و پس از لحاظ معافیت پایه، هزینه قابل قبول و اعتبار مالیاتی محاسبه و گرفته می‌شود. به طور کلی شیوه‌های تعریف، محاسبه و اخذ مالیات بر مجموع درآمد اشخاص حقیقی به سه دسته کلی تقسیم می‌شود که عبارتند از: الگوی دوگانه، الگوی فراگیر و الگوی هموار. تمایز این الگو‌ها در موارد زیر است:

• برخورد یکسان یا متفاوت با درآمد ناشی از کار و یا از سرمایه
• نرخ تصاعدی یا هموار
• تعدد معافیت‌ها
• هزینه‌های قابل قبول

مالیات بر مجموع درآمد فراگیر

در این الگوی مالیات برخورد یکسانی با کار و سرمایه صورت می‌گیرد و همه درآمد‌های مؤدی بدون توجه به منشأ و نوع آن مشمول مالیات با نرخ‌های تصاعدی می‌شود؛ در الگوی مالیات بر مجموع درآمد فراگیر، معمولاً تخفیفات متنوع و گسترده‌ای وجود دارد. الگوی فراگیر به دلایلی همچون تحقق کارایی اقتصادی به دلیل نرخ تصاعدی و معافیت‌های متعدد چندان مطلوب نیست. ولی عدالت عمودی (بازتوزیع) به نحو مطلوبی در این الگو به حقیقت می‌پیوندد. همچنین از نظر پیچیدگی نیز، جزء الگو‌های پیچیده ارزیابی می‌شود.

مالیات بر مجموع درآمد دوگانه

در الگوی مالیات دوگانه، رفتار گوناگونی با کار و سرمایه صورت می‌گیرد؛ به این صورت که معمولاً یک مالیات تصاعدی بر درآمد ناخالص نیروی کار تشکیل می‌شود و یک مالیات بر مجموع درآمد با نرخ ثابت بر همه منابع درآمدی شخص اعم از سرمایه و کار وضع می‌گردد. به عبارت دیگر در الگوی دوگانه، نیروی کار مشمول مالیات مضاعف می‌شود و دو بار مالیات می‌پردازد. در این الگو، کارایی بیش از الگوی فراگیر تأمین شده، ولی عدالت افقی به علت تفاوت در نرخ مالیات بر درآمد‌های کار و سرمایه تا حدی نقض می‌شود. اهداف عدالت عمودی و سادگی نیز در الگوی دوگانه در حد متوسطی محقق می‌شود.

الگوی هموار مالیات بر عایدی سرمایه

در الگوی مالیات هموار، یک مالیات تک نرخی نسبتاً پایین بر همه منابع درآمد شخص حقیقی وضع می‌شود. در این الگو نیز برخورد یکسانی با درآمد‌های حاصل از کار و سرمایه صورت می‌گیرد. برخی از انواع مالیات هموار دارای معافیت پایه هستند و یک نوع آن نیز دارای اعتبار مالیاتی پایه است. الگوی مالیات هموار، الگویی ساده است که اهداف کارایی و عدالت افقی را محقق می‌نماید؛ چنانچه این الگو با اعتبار پایه قابل توجه همراه باشد عدالت عمودی را نیز در حد مطلوبی تأمین می‌کند. شایان ذکر است که کشور‌های مختلف در مقام اجرا با تغییرات جزئی یا مستثنا نمودن موارد محدودی، از مرزبندی تعاریف الگو‌های سه‌گانه فوق اندکی فاصله می‌گیرند، اما به طور کلی می‌توانیم آن‌ها را در همان سه دسته تقسیم‌بندی کنیم.

در این محتوا سعی شد تا نکات بنیادین و همچنین موارد محاسباتی مربوط به مالیات عایدی سرمایه شرح داده شود. در صورتی که سوالی در این باره برایتان حل نشده باقی مانده است و یا مایلید تا یک مشاور مالیاتی خبره در تمامی مراحل کسب‌و‌کارتان در کنار شما باشد، تنها کافی است با مشاورین مالیاتی ماناکا در ارتباط باشید.